Li sinne riprezinte li bele plaece di mon Porea. Ene poite e mitan del paroeze do fond, ene a gåtche ; a l’ paroeze di droete : li fornea. A gåtche del poite do fond ene comôde, avou on siervice dissu ; e mitan del plaece : ene ronde tåve avou on tapis. Ene sitouve. Kékès tcheyires å meur.
On-z est li dimegne å matén. Dadite est evoye a grande messe. Emile n’ a metou ki s’ noere pantalon et ene blankue tchimijhe. Å lever do ridea, i cwirt on col e l’ comôde.
Cwand Dadite rintere elle est e costeume di dimegne : rôbe noere, mantea, di « vizite » et tchapea wårni d’ fleurs ; gros live di messe e l’ mwin.
Dji n’ sai vormint wice ki m’ mame a metou mes cols !
A ! i n’ a nou må ! Vola ene eure ki dji cwir on col, mame !
Vos n’ veyoz gote surmint m’ fi ; pa loukîz vola… cial tot droet, si ç’ aveut stou on tchén, i vs åreut hagnî.
Bén alez, dji nel veyeut nén.
A ! mins les omes, vos n’ trouvrîz nén d’ l’ aiwe e Mouze, dê vozôtes.
Asteure, atelez mel on pô, si vs volez bén.
Leyîz m’ disfé mes wants todi. Djans vinoz cial. (elle atele li col a s’ fi) Oho, vos n’ savoz nén ? Dji vén do fé l’ voye dispoy l’ eglijhe diski cial avou madame Fordjeu…
Oho, vos n’ håbitez pus k’ des rintîs vos mame !
Leyîz m’ on pô dire… Dji vén don do fé l’ voye avou madame Fordjeu, nos djåzîs di traze a catoize, cwand vola k’ ele mi dmande si dji n’ va nén ouy å concert amon Ruth… — Ô k’ neni, di dj’ mi, vos comprindoz bén ki les concerts et les bals ci n’ est pus des berikes di m’ tins edon ! — A ! dit-st ele, dj’ î va bén mi k’ est pus viye ki vos. — A ! mins madame Fordjeu, vos avoz ene båshele a moenner å bal, dê vos. — Bén alez dit-st ele, si minme dji n’ aveu nole dj’ ireus co, on dvént bén trop vite vî cwand on dmeure tofer divins ses coulêyes… Et vosse fi Emile don n’ î va-t i nén ? — Ô ! di dj’ dji n’ sai måy wice ki m’ fi va, edon, les djonnes omes, madame Fordjeu, çoula spite cial et la, on n’ sait måy wice k’ i sont. Nos djåzîs co di totes sôres, cwand arivêye adlé s’ måjhone, ele mi djha : — Djans, madame Porea, ni vs resserez nén si foirt, disbåtchîz vost ome et vosse fi po vni amon Ruth, nos nos î voerans et nos frans voye eshonne po rivni.
Et bén disbåtchîz m’ popa, loukîz mame, si vos voloz, dji vs dinrè on côp d’ mwin ; lu non pus n’ va måy nole pårt, et i våt beacôp mî k’ i våye passer s’ shijhe amon Ruth k’ å cåbaret. La, do moens vos vs amuzroz
Ô ! c’ est on concert di bénfjhance, on-z etindrè des tchanteus et des tchanteuses ; et des hupés savoz, end a minme då grand teyåte ! Et pwis après, i gn a bal !
C’ est l’ afwaire, et si vos avoz-st idêye do fé vos troes pas avou m’ popa, i n’ ténrè k’ a vozôtes !
Awè ! Todi seur ! C’ est vosse mame ki va s’ mete a danser ! (avou mistere) Mins ci n’ est nén tot çoula dê m’ fi, i gn a ôte tchoi !
Oho ! et di cwè don mame ?
Vos n’ comprindoz rén surmint ; dji so bén pus fene ki vos savoz mi !
Vos l’ avoz todi stou dê mame, pus fene ki mi !
A ! mins les femes ! Et les meres sortot !
Et bén ki voloz vs dire ?
Tot bounmint çou-cial, ki madame Fordjeu ni m’ a nén egadjî a-z aler amon Ruth ouy al nute, po-z aveur li plaijhi di m’ vey. Ele mi voet voltî savoz, djel sai bén, mins ci n’ est nén po çoula tot seu…
Et pocwè pinsez vs ?
Vos n’ advinez nén ?
Ma fwè, neni, nén do tot !
N’ avoz vs nén oyou ki madame Fordjeu m’ a dit k’ elle aléve å concert avou s’ feye ?
Siya.
Et k’ ele m’ a dmandé do disbåtchî m’ fi po vni avou mi ?
K’ est çki çoula vout dire !
Ô ! bén vos n’ estoz nén si malén k’ djel croereu savoz m’ fi. Madame Fordjeu m’ a fwait etinde assez clairmint, m’ shonne-t i, ki dji vs egadjaxhe a vni amon Ruth edon ; et vos pinsez bén, ki ci n’ est nén por leye k’ ele tént di vs vey la…
Et po kî pinsez vs ?
Po mamzele Hortense edon, c’ est åjhey a comprinde !
Vos pinsez ki madame Fordjeu…
Awè, awè, vos passez tos les djoûs åd divant del måjhone di mon Fordjeu ; Mamzele Hortense vis årè rmarké et come vos n’ estoz nén l’ prumî vnou, bén ki ç’ soeye vosse mere leye-minme kel dit…
Taijhîz vs alez mame, c’ est po rire ; vos poloz bén pinser ki madame Fordjeu ni va nén s’ tcherdjî leye-minme do cweri on galant po s’ feye !
Ô ! vos n’ savoz nén… vos n’ poloz nén saveur dê m’ fi… li feye pout bén s’ aveur confiyî a s’ mere… adonpwis cwand dj’ a stou advant-z-ir payî m’ moes d’ måjhone, dj’ a bén veyou les façons k’ mamzele Hortense a fwait avou mi ossu edon ! Seulmint ni tuzant a rén, dji n’ î aveu nén pris asteme ; c’ est aprume torade, tot-z etindant l’ mere ki dji m’ a raplé les façons ki l’ feye aveut fwait avou mi. Et tot rapinsant a çoucial et a çoula edon, et bén por mi l’ afwaire est claire paret. Et si vos m’ voloz schoûter nos irans ouy al nute amon Ruth.
Mame, c’ est bén må toumé, mins dji doe sôrti avou des camaerådes, et…
Ô ! les camaerådes, les camaerådes, i n’ vis batront nén edon.
Awè, mins cwand dj’ a prometou… vos savoz bén…
Kimint ? Vos rfuzez di moenner vosse mame å concert ?
Mi popa vs î moennrè, mon Diu !
Ci n’ est nén vosse popa ki dj’ vou, c’ est vos !
Puski c’ est impossibe !
Impossibe ! Impossibe ! Et c’ est a mi, a vosse mame ki vos djhoz çoula ! Ô ! m’ fi, ô ! Emile ! Dji n’ vis ricnoxhe pus ! Adon ki mi, dji n’ tuze k’ a vos, a vosse bouneur, vos, vos m’ rifuzez… Ô ! dji m’ atindeu bén pô a çoula !
Ki gn a-t i don, ki gn a-t i, ki brait-on don cial ?
Edon popa ki vos voloz bén moenner m’ mame ouy amon Ruth ?
Dji n’ vou nén aler amon Ruth, dji n’ vou aler nole pårt, dji dmeurrè e m’ coulêye. Dji n’ bodjrè pus foû d’ cial.
Tén, ki s’ a-t i passé inte vos et vosse mere don k’ ele breyeut insi ?
Ele vout ki dj’ våye ouy amon Ruth aveu leye. Ni s’ a-t ele nén stou mete e l’ tiesse ki mamzele Fordjeu a des idêyes sor mi.
Mamzele Fordjeu ? Nosse prôpietaire ?
Awè. Et çoula paski madame tot rivnant d’ messe l’ a-st egadjî a aler å concert tot djhant k’ elle î serè avou s’ feye.
Et bén, ci sereut on bon pårti, m’ fi, apice.
Vos m’ dijhoz çoula come a on tchén, vos popa.
C’ est on bon boket a croxhî.
C’ est del tchå di moton, ci n’ est nén por mi.
Ki såreut on dire. L’ amour, c’ est l’ amour mi fi.
C’ est djustumint pocwè paret.
Aha, vos avoz dedja tapé vosse côp d’ ouy.
Dji n’ di nén çoula.
Vos estoz-st on souwé. Vos estoz-st on souwé. Vos nos sorprindroz tertos on djoû.
Sayîz do tourner m’ mame et moennez l’ å concert, paski si ele n’ î va nén, ele serè måle sor mi.
C’ est por vos k’ ele î vout-st aler edon surmint, ci n’ est nén por leye. Pa, alez î mon Diu, vos vs amuzroz bén. Et dvins tos les cas, personne ni såreut vs oblidjî di vs ateler al cote da mamzele Fordjeu.
C’ est ene idêye !
Et c’ est ene boune, ca insi vos contintroz tot l’ monde et nos wårdans l’ påye avou vosse mame.
Dji m’ endè va savoz popa.
Awè alez, disk’ a torade. Dji dirè a vosse mame ki vos iroz edon ?
Dijhoz k’ dj’ irè motoit, dji n’ vou rén assurer.
Est ç’ Emile k’ endè va ?
Awè.
Wice va-t i ?
Ki sai dj’ don mi. Fé on toû sol Bate surmint.
N’ a-t i rén dit ?
Il esteut anoyeus di vs aveur fwait del poenne… il a minme dit ki, po vs fé plaijhi, il ireut motoit bén mon Ruth ouy al nute.
Awè ?
I l’ a dit.
Et vos ? Vénroz vs avou ?
Nos voerans çoula. Po kéne eure froz vs li dinner ?
Po viè ene eure, come todi. End alez vs ?
Awè. Dji m’ endè va ene miete.
Wice alez vs ?
Sol Bate[1], come tos les dimegnes.
Bondjoû Dadite et li cpagneye ! Ké novele ? Est on todi d’ måle oumeur ?
Neni.
On nel direut nén. (a Porea) Dji vén vey valet si vos voloz vni vey rivni les colons avou mi.
Lambert sôrteut djustumint.
C’ est l’ foete insi, nos nd irans-st eshonne.
Awè mins i n’ a nén mezåjhe, Gårnir, ki vos vnoxhe disbåtchî mi ome po-z aler waitî après vos colons tot avå les pavêyes, savoz. Dj’ inme mî k’ i våye etinde on bea boket d’ muzike å kiyosse sol cai, c’ est pus comifåt, et dji so seure, do moens, k’ i rvénrè saive.
Et avou mi, i rvénrè sô, motoit ?
Djans, djans, n’ vis dispitez nén. Pire dji va-st avou vos.
Wice alez vs ?
Wice ki ça m’ convént, todi, mon Diu !
Et si on vs el dimande, vos diroz k’ vos n’ è savoz rén.
Ô ! vos, dji vs hai tos les djoûs pus !
Un ange une femme inconnue !
À genoux, priait près de moi
Et je me sentais à sa vue
Frémir de plaisir et d’effroi !
C’ est insi ki dji l’ inme li mî paret Lambert, et vos ?
Vinoz vs ?
Nos estans todi des camaerådes nos deus, edon Dadite ?
Vinoz vs ?
Awè, en route, dj’ a come ene idêye ki m’ djonne bleu si va ouy distinguer ! Lambert, si dji wangne måy lescéncwante francs, nos n’ rinterrans nén divant dels aveur beu ! (i louke Dadite) Savoz Dadite, vos såroz bén si nos n’ rintrans nén, c’ est ki m’ djonne bleu serè rivnou prumî ! — Ele mi brogne !
Djans, vinoz vs ?
Dadite, mi brognîz vs ?
Djans don Pire !
Lambert, ci n’ est nén pol vanter, mins vosse feme, vose feme paret, vos m’ croeroz si vos voloz, et bén : c’ est ene andje ! (Porea court evoye) — Au revoir chère ange !
Seroz vs cial po ene eure ?
I rinterrè cwand il årè l’ mwin sol clitche. Vos estoz prevnowe.
Dj’ a fwait djournêye cwand djelzès voe nd aler eshonne. Kén amuzmint, lu ki n’ kinoxhe rén dvins les colons, do loukî l’ tiesse e l’ air tot l’ åmatén. — Dji vôreu k’ atrapaxhe on må d’ hanete ki lyi deurreut cwénze djoûs !
Pout on bén intrer ? N’ a-t i nole djinne ?
Neni intrez, dji so cial tote seule.
Iye ! c’ est bén atoumé, dj’ aveu sogne do rescontrer ene sakî.
Li dimegne å matén i n’ vént måy personne edon ; et les omes sont tofer evoye.
Dji vén do vey Lambert avou Pire, il intrît amon Sadet…
Çoula vs va-t i vos Tonton ki vost ome fwaixhe divins les colons ?
Bén ki voloz vs fé don binamêye, lyi espaitchrîz vs bén vos ? Dabôrd mi, dji n’ m’ ebarasse nén beacôp di çou k’ i fwait et porveu k’ i n’ mi dmande nén des çanses, c’ est tot çou k’ i fåt ! Et ma fwè, il a co assez d’ tchance surmint, ca disk’ asteure, merci l’ bon Diu, i m’ lait påjhûle ; c’ est tot a schipe si dji lyi a dné, po tot cist esté, ene feye ou deus po-z atchter on kilo d’ vesse.
Ô ! bén dji n’ inme nén les colons ni les colebeus savoz mi, et dj’ a si sogne ki vost ome ni mete ces idêyes la e l’ tiesse da Porea edon, ki ç’ n’ est nén do dire.
Taijhîz vs sote djin, end a k’ ont co des pus laids mehins k’ ci-la ! Djåzez m’ on pô des djouweus d’ beye ! Vos è la des cis aprume ! Djel sai bén edon mi, avou m’ pere k’ i n’ esteut måy k’ Ås Oujheas[2] et ki wadjive et ki wadjive… ki bén sovint i rivneut sins nole çanse… Vos poloz bén pinser ké vizaedje ki m’ pôve mame fjheut edon alôrs ! Cwè dire don dvins les botikes ? Kimint aler rtcherdjî, sins poleur tant seulmint dner ene aconte, so les martchandeyes del cwénzinne ! — Neni Dadite, dji n’ pou må di m’ plinde di Pire, dj’ a veyou bén pé k’ çoula e m’ måjhone avou m’ pere. Mins vos, vos avoz en modele d’ ome ! Ca, c’ est on modele savoz Lambert !
Vos l’ dijhoz !
Kimint ? Èn ome ki n’ bodje co måy, si ç’ n’ est avou vos, po fé des porminådes al campagne e l’ esté ; tofer e l’ coulêye e l’ ivier. Taijhîz vs, djans taijhîz vs, vos n’ avoz nén a vs plinde.
Dji sai bén k’ i fwait tot çou k’ on vout…
S’ i fwait çou k’ on vout, pa c’ est vos ki poite li cou-d’-tchåsse edon, Pire l’ a dit co cint feyes.
Ô ! çoula neni ; cwand il est e s’ boune, c’ est bon ; mins i nel fåt nén fé måvler, savoz ! I dvénreut come on liyon !
Bén c’ est sovint insi, loukîz, les omes ki sont trop bons. Cwand c’ est k’ i s’ måvlèt, i sont cint feyes pé k’ les ôtes !
Et di cwè est çki vs amoenne don ?
Oho, vormint djel rovyive, et dji vs tén motoit cial so cou…
Neni savoz… c’ est bon k’ dj’ a l’ dinner a-z apontyî…
Dji n’ dimeurrè nén pus lontins… Dj’ esteu vnowe po vs dimander on ptit siervice…
On siervice, di cwè est ç’ ?
Ni mel rifuzroz vs nén… dji so cåzu djinnêye…
Dimandez, mon Diu, dimandez !
Mi feye mi fwait tourminter po k’ dji l’ emoenne ouy å concert amon Ruth, et m’ châle indou est divnou ene gote vî edon dispoy mi mariaedje ; dji vneu vey si kécfeye vos n’ mi vôrîz nén pruster l’ vosse po l’ shijhe ; dji sai k’ vos nel metoz pus… A propôs, dji vs a veyou torade avou vosse nouve vizite ; ele vis va bén savoz, vos estoz co come ene djonne cwand c’ est k’ on vs louke passer… N’ esteut ç’ nén avou madame Fordjeu ki vos rivnîz d’ messe ?
Siya, nos avans fwait l’ voye eshonne, c’ est leye k’ a vnou m’ arinner al sôrtijhe.
C’ est bén ene binamêye feme… et sins nole grandeur la, edon ? Ele si mostere ossu bén avou l’ feme d’ èn ovrî k’ avou des ritches !
Ô ! ci n’ sereut nén co avou tot l’ minme kî k’ ele rotreut savoz !
Ô ! neni, çoula djel sai bén… Vos n’ estoz nén tot l’ minme kî non pus dê vos, Dadite, si on n’ est k’ des ovrîs, do moens on-z a d’ l’ oneur et personne n’ est a ctaper… Mins avou vos, dji croe k’ elle est bén familire edon pa ?
Ele sait avou kî edon ; tot çou k’ ele mi raconte, madame Fordjeu sait bén ki çoula tome al tere, et n’ pout må d’ aler pus lon.
Assuré ki ci n’ est nén vos ki va-st aler cacter so les soûs… çoula, tot l’ monde vis rind cist oneur la, et Pire mel dit bén sovint…
Vos moennez ouy vosse feye amon Ruth, insi ?
Awè, i fåt bén, edon, elle est djonne, ele ni va måy nole pårt… mins i fåt k’ vos voloxhe bén m’ pruster vosse châle, ca l’ minne est télmint divnou… vos comprindoz…
Awè dê, dji vs el va cweri, ashioz vs ene gote.
Merci, ça n’ è våt nén les poennes, dji n’ dimeurrè nén pus lontins.
Come çoula inme di s’ fé valeur ! Elle a rovyî kî k’ elle est surmint l’ grande madame ! N’ avize-t i pas k’ on n’ åye pus nole sovnance ! La k’ ele metreut des beas tchapeas et des beas manteas, ele pinse k’ on nel ricnoxhe pus surmint ! I fåreut k’ elle alaxhe foû d’ tot cial paret po çoula. E cwårtî on l’ kinoxhe trop bén ! Ô ! si ç’ n’ esteut nén ki m’ châle Indou est divnou trop laid, dji n’ åreu måy vinou lyi dmander l’ sonk dê, a ç’ grandiveuse madame ; mins c’ est come li tchén ki stronne, i fåt bén, li minne n’ est pus a mete ! (on etind do brut) — Vo l’ ricial tot l’ minme !
L’ avoz vs ritrové ?
Dj’ a bén dvou cweri alez… vos comprindoz… ene sacwè k’ on n’ mete pus…
Ô ! awè.
Il est co tot bon savoz, dji n’ l’ a waire metou å raeze…
C’ est vraiy, mins c’ esteut l’ môde cwand nos nos avans maryî ; ene marieye ki n’ åreut nén avou on châle indou n’ åreut nén stou bén mousseye.
Loukîz, volla.
Awè savoz k’ il est bea ! ki l’ minne n’ est i co parey.
Vos l’ avoz beacôp metou paret l’ vosse ; ca i n’ est nén pus vî ki l’ minne edon ?
Ki voloz vs k’ on fwaixhe don, binamêye djin, cwand on n’ a k’ çoula… Adonpwis e nosse måjhone, nos inmans mî do magnî on bon boket d’ tchå po dinner ki di nos meskeure po mete des dinteles so nosse coir.
Ô ! vos avoz råjhon.
Neni vos, c’ est po rire. Ci n’ pout må d’ esse mi, savoz po çoula. Dji n’ so nén fire sor mi, mins j’ inme voltî do vey li tåve bén coviete ; et Pire freut l’ mowe li dimegne, s’ i n’ aveut nén e nosse mårmite, ene boune cråsse poye, po fé on bon crås bouyon, ene sacwè ki plake ås coisses…
Vos avoz råjhon.
Et m’ feye est tote li minme ki mi.
Les efants ravizèt sovint les parints edon. Ele divént ene djonne feye vosse Meliye.
Elle est tote divnowe alez. Sav’ bén k’ elle va bénvite aveur ses vint ans. Pa vola boune a maryî.
K’ ele dimeure avou s’ mame alez ; ele ni serè måy pus si bén !
Ô ! bén vos n’ pinsez nén parey ki mi, savoz ! Mi dji m’ a maryî et dji vou ki m’ feye si mareye. On passe bén ene trop pôve vicåreye cwand on est tot seu. Ca les parints n’ polèt nén todi viker. Dji sai bén ki ns estans co djonnes, mins i nos fåt tertos mori et nosse toû vénrè. Siya siya, dji vou ki m’ feye si mareye.
Ele ni hante nén co portant edon ?
Ki såreut on måy dire ! Ni hantéve dju nén bén avou Pire dispoy co pus d’ èn an k’ on n’ s’ endè dotéve nén tant seulmint e m’ måjhone ! Et vos minme n’ esteut ç’ nén parey avou Lambert…
Ô ! dji n’ pinse nén…
Djel pinse bén paret mi, et dji vs voe co ndaler al nuteye, vos deus so l’ Ile di Comiece — ki n’ esteut nén adon çou k’ elle est ouy, vos vs raplez bén, c’ esteut on dezert, on n’ î veyeut ki les tchéns et les hanteus… Vos n’ l’ avoz nén rovyî surmint
Cåzu, alez, cåzu.
Mi nén paret… Et vos non plus å raeze, c’ est k’ vos nel voloz nén dire. On n’ a k’ ene djonnesse et tot l’ monde s’ è sovint tot l’ tins di s’ veye, on n’ a k’ ces belès anêyes la a passer sol tere.
Ça fwait k’ vosse feye hantreut co bén, pinsez vs ?
Schoûtez, dji m’ aveu portant prometou di n’ nén vs endè djåzer, mins puski nos estans so ç’ kestion la, i fåt bén ; å raeze i n’ est nén måva ki vos soeyîxhe prevnowe, çoula vs rigårde ossu bén k’ mi…
Ki voloz vs dire… dji n’ vis comprind pus…
Dji vou dire ki dispoy kéke tins, dji m’ a-st aporçû ki vost Emile tournikêye åtoû d’ Meliye… et dji croe k’ i s’ veyèt voltî !
Ki racontez vs !
Çou ki m’ shonne aveur veyou, mon Diu, rén k’ çoula ! Et ma fwè, ces efants la s’ kinoxhèt dispoy todi, i n’ ont måy leyî di s’ håbiter… et çou k’ arive diveut ariver sorlon mi ; ca ces afwaires la, veyoz vs, por mi, c’ est scrît d’ avance, c’ est ene destinêye come on dit.
Dji so tote bouxheye djus ! C’ est po rire surmint.
Ô ! neni ç’ n’ est nén po rire. Emile, ni djåze-t i måy di Meliye, cial ?
Co jamwais, å grand jamwais.
Ô ! bén ci n’ est nén parey e l’ måjhone, et dji voe bén k’ Meliye glete edon mi, cwand on vént a pårler d’ Emile.
Vosse feye a motoit des idêyes ki m’ fi est lon d’ aveur.
Vos pinsez bén Dadite, k’ ene båshele n’ a k’ les idêyes k’ on lyi mete e l’ tiesse.
Ô ! siya siya, çoula s’ a co veyou, les djonnès feyes asteure, cwand on les î a djåzé ene feye ou deus pinsèt al vole k’ on les våye maryî, dê zeles.
I n’ s’ adjixh nén cial d’ ene feye ou deus edon.
Neni, cial, c’ est ôte tchoi, Emile årè motoit rit avou vosse feye, come kinoxhance, come vijhén, come camaeråde di djonnesse, djans… çoula djel vou bén… et come vos djhoz savoz, i s’ pout bén k’ vosse feye s’ åye metou e l’ tiesse les idêyes ki vos pinsez ; mins po çou k’ est di m’ fi, dji vs pou responde…
Tén tén, come vos î alez, di cwè respondrîz vs bén, don pinsez vs ?
Dji respondreu k’ Emile n’ a måy tuzé a vosse djonne feye.
Bén tinoz, mi dj’ n’ è respondreu nén do tot. Et si çoula esteut portant, Meliye ni våt ele nén bén Emile ?
Ô ! dji n’ vou nén dire çoula. On-z est tertos bon po s’ pris.
Ci n’ est nén po çou k’ i n’ overreut nén å visse avou s’ pere k’ i dvreut esse grandiveus edon surmint, on s’ kinoxhe bén, et ci n’ est nén d’ ouy…
Ô ! ci n’ est nén mi k’ î metreu d’ l’ espaitchmint savoz ! Mi fi pout maryî kî k’ i vout, c’ est por lu, ci n’ est nén por mi, come el bresrans, come el boerans. Nos årîz toirt di nos fé des mås d’ tiesse po çoula.
Sortot ki nos n’ î candjrans rén… C’ est comme dji vs el dijheut torade alez, c’ est ene destinêye…
Leyans les fé c’ est l’ meyeus.
Awè Dadite, nos avans fwait po nozôtes, k’ i fjhexhe por zels. — Dji cour evoye dê mi. Ni djåzez d’ rén a vosse fi savoz, dji n’ vôreu nén k’ i pinsaxhe…
Mi ? Vos estoz sote surmint, dji n’ pou må.
Arvey, et merci savoz po vosse châle.
Ci n’ est rén d’ çoula.
(Cwand Tonton vout sôrti M. Fordjeu intere et Tonton dimeure co)
Madame Porea, li compagneye.
Monsieu Fordjeu !
Monsieu Fordjeu.
Madame Gårnir ! Est ç’ mi ki vs tchesse evoye !
Neni savoz !
Dimanoz, adon, dimanoz.
Dj’ end aléve, dê, dj’ end aléve.
Bén dimanoz co ene gote, sins çoula dji pinsrè k’ c’ est mi ki vs fwait sogne.
Ô ! vos n’ estoz nén co vî assez po fé sogne.
Dji vs rapoite vosse live di måjhone, dji l’ a-st acwité.
Et c’ est esprès k’ vos estoz vnou !
Neni savoz dji passéve, dji va prinde on vere divant do dinner…
C’ est çou k’ dji vou dire, rén n’ presséve !
Volla.
Merci.
Et dê ké novele ? Mi feme m’ a dit torade ki vos alîz eshonne amon Ruth ouy al nute. Est ç’ todi vraiy ?
Dji n’ sai nén co, dji pinse k’ awè.
Tén ! vos n’ polîz må d’ m’ è rén dire !
Ô ! dji so si pô seure d’ î aler !
Kimint ! Et m’ feme ki m’ dihjheut ki c’ esteut ene afwaire a pôu près convnowe !
Awè, c’ est vraiy, ki dji l’ aveu dit… mins i m’ fåt ndè pårler a Lambert… et vos comprindoz…
Ô ! Lambert ni pout må di vs rifuzer.
Ô ! neni edon, i fwait tot çou k’ on vout, c’ est l’ ågne do bon Diu, cist ome la !
Dijhoz lu k’ i m’ freut bén plaijhi tot-z î alant, i n’ vis rifuzrè nén.
Î serez vs ossu vos, Monsieu Fordjeu ?
Neni, dji doe djouwer a on concours a match wice ki dj’ a pris sacwantès mises, et c’ est po çoula k’ dji vôreu bén k’ Porea alaxhe avou vos ; vos rvénrîz tos eshonne avou m’ feme et m’ feye.
Dji lyi dirè. Ô ! il î vénrè, bén seur, il î vénrè.
Adon, nos nos î voerans tertos !
Kimint, î alez vs ossu !
Awè edon. Dj’ a ene djonne feye a moenner å bal dê mi asteure !
Ma fwè c’ est vraiy St-Albert. Come les anêyes passèt edon. Vos raplez vs co bén do tins k’ vosse mama vineut ovrer al djournêye e l’ måjhone.
Si dj’ m’ è rapele ! Ô ! awè edon !
Vos estîz ene tote pitite båshele, adon.
Vos, vs estîz dedja on djonne ome.
Awè dji so kékès anêyes pus vî k’ vos. Avou madame Porea vos estoz do minme ådje, dji pinse.
Dji croe k’ awè.
C’ est bén seur edon, nos avans fwait nos påkes eshonne. Elle est si rovyisse dê leye Dadite.
Avans ns fwait nos påkes eshonne. Dji l’ avans rovyî.
C’ est seur edon, Pa dji voe co li ptite rôbe ki nos avîs metou. Nos avîs totès deus les minmes. Mi mame et l’ vosse les avît stou atchter eshonne sol Martchî. Et pol leddimwin dj’ aveu on ptit costeume vert, et vos on påle bleu. Ci n’ esteut nén do cachmire, bén seur, nos parints n’ estént nén ritches, mins nos esténs ossu fires et ossu continnes ki n’ impôrte kéne ôte.
Come vos vs raplez d’ tot çoula don vos.
Ô ! dj’ a del memwere dê mi. Et dji dvénreu minme ritche ki dji n’ roveyreu måy çou k’ dj’ a stou.
(Fordjeu ki comprind k’ Tonton vout rire di Dadite, louke ene et l’ ôte)
On n’ wangne rén a esse grandiveus, çoula c’ est vraiy.
End a portant tot plin savoz Monsieu Fordjeu, et des cis k’ n’ ont rén eco, mins ki vôrént parete et s’ meler do voleur meprijhî ls ôtes. Çou ki fwait rire di zels, dji vs el dimande edon. Mins des ritches come vos la, sins façon, djels inme bén, dji n’ catche nén di vs el dire. — Mins dji cour evoye dê mi, mi dinner n’ serè djamåy presse et dji tén cial Dadite so cou ki n’ pout fé l’ sonk nén pus. Arvey Monsieu Fordjeu… (a Dadite) Disk’ al nute insi Dadite, si nos nos veyans, nos dansrans on cwårea eshonne, nos frans vizavis.
Arvey Madame Gårnir.
Ces ptitès djins la sont bén eviyeus. Avoz vs etindou ces côps d’ lawe. I fåreut paret po lyi fé plaijhi ki dji m’ metreu a cacter avou leye avå les pavêyes et cdjåzer les djins.
Pinsez vs ?
Iye ! vos n’ les cnoxhoz dê vos monsieu Fordjeu ! Mins vos n’ î pierdoz rén savoz, i n’ a nou risse ! — C’ est bon k’ dji n’ tineu nén a vs el dire divant leye, mins c’ est convnou, dê, nos irans al nute å concert. Seulmint vos comprindoz, dji n’ tén nén d’ end aler po ene cope avou Pire Gårnir.
Tot l’ monde est bon po s’ pris. On n’ est foirci do håbiter personne. Dji n’ vis vou nén blåmer. Adon c’ est etindou ! Vos î alez ?
Nos î alans.
Dji so contin. Et dj’ cour prevni mes camaerådes paski, dji vs va dire, inte nos deus, si vos n’ î avîz nén stou, i m’ åreut falou î aler ; mi feye doet fé ouy ene kinoxhance å bal et m’ feme ni vôreut nén po gros leyî d’ î aler. Vos comprindoz, Hortinse est d’ ådje a hanter… C’ est l’ afwaire di s’ mame, mi dji n’ mi mele waire di çoula.
Awè dji sai bén, dê, dji sai bén.
C’ est on bon pårti savoz !
Ô ! vosse feye ossu, vosse feye ossu…
Mi feme vis a-t ele motoit dit…
Ele ni m’ l’ a nén dit, tot foû des dints, mins ele mi l’ a dné a etinde…
Aha ! Asteure årvey et merci.
Kimint don merci. C’ est a mi surmint…
Årvey, årvey.
Årvey monsieu Fordjeu, bén des complumints a madame !
Merci. Bén agreyé di s’ pårt.
I m’ shonne k’ asteure, i n’ a pus nole dotance a-z aveur ; li pere vént di m’ djåzer assez clairmint ! I fåt k’ Emile soeye foû sot, s’ i n’ mi schoûte n&n. — Cwand dji tuze ki Tonton Gårnir pretindeut torade… I gn a vormint des djins ki vs frîz rire sins nd aveur idêye !
Tén, estoz vs dedja la ?
Vola ene råjhon k’ vos n’ dijhoz nén sovint.
Pa c’ est ki m’ dinner n’ est co waire presse.
Aha ! Vola paret. Adon c’ est mi ki va barboter !
Barbotez, barbotez. Vos n’ årîz polou fé ôtmint si vos avîz stou e m’ plaece. Dj’ a-st avou des vizites tot l’ tins… Li bele Tonton Gårnir ki m’ a vnou tni so cou bén lontins…
Oho, Tonton a vnou cial ?
Ele m’ a vnou epronter on châle po-z aler å concert ouy al nute amon Ruth. (elle reye) I fåt k’ dji reye co cwand dji tuze a çou k’ ele m’ a dit…
Ki vs a-t ele dit ?
Vos î tuzrîz deus ans k’ vos n’ l’ advinrîz nén co… Sondjîz on pô Lambert ki Tonton s’ a stou bouter e l’ tiesse ki nost Emile ricwirt si feye. (Porea tuze) K’ endè pinsez vs ? Ni toumez vs nén d’ si hôt ?
Dji tome, dji tome…
Çoula n’ a nén l’ air di vs ewaerer beacôp, vos ?
Ewaeré, ewaeré, awè…
Pa dj’ a stou tote estoumakêye mi, cwand dj’ a-st etindou çoula… dji n’ è rvén nén co… Et vos don ? Et vos ?
Et mi, et mi…
Bén djans don djhoz on pô ene sacwè, vos estoz la k’ vos betchtez… k’ vos betchtez…
Dji betchtêye, dji betchtêye… nonna… dji n’ betchtêye nén.
Vos n’ dijhoz rén non pus. Vos dmorez la tot biesse…
Dji dmeure tot biesse… dji dmeure tot biesse… c’ est ki… dji tuze cial, dji tuze…
Ki tuzez vs ?
Ki si Tonton a veyou ene sacwè portant ! Elle a des ouys come nozôtes ; et, i s’ pout bén (so on djesse da Dadite) i s’ pôreut bén, savoz…
K’ Emile ricwirreut l’ feye Gårnir !
 ! Ki sait on, ki såreut on dire… li djonnesse c’ est l’ djonnesse vos l’ savoz bén.
Çou ki dj’ sai, c’ est k’ Emile est pus sûti k’ çoulà… Vos alez torade croere çou k’ Tonton raconte, vos ossu ; ni veyoz vs nén bén, enocin, k’ ele dit çoula pask’ ele vôreut bén k’ c’ estaxhe vraiye ! Elle est pus ruzêye ki vos.
Ô ! i s’ pôreut bén, dji n’ vou nén dire…
Si c’ n’ esteut nén k’ on åreut sogne do mete e l’ tiesse di nost Emile çou k’ i n’ a nén, dji lyi racontreu ; dji wadje k’ i reye come on bossou.
Mi dji n’ pinse nén. (a Dadite) Alez vs apontyî l’ dinner ?
Awè edon, il est grand tins.
Savoz vs bén Dadite ki l’ colon da Gårnir est rivnou prumî ! Il est dvins ene djoye ! (i ridschind) Tot l’ minme, çou ki vént foû d’ bon est sovint bon ! On-z a råjhon del dire.
Â! popa ! vos estoz dedja cial.
Tén, estoz vs la !
C’ est l’ fwin ki m’ ratchesse.
Vos estoz må toumé, vosse mame est tårdowe po l’ dinner.
Oho ! Infén, nos ratindrans.
I fårè bén edon.
Est ç′ li gazete d’ ouy ki vos lijhoz la ?
Awè, l’ voloz vs lére ?
Neni, c’ est seulmint po loukî a kéne eure ki c’ est l’ concert… aha… c’ est cial vola… c’ est a ût eures… come todi…
 ! vos estoz cial, mi fi.
Awè mame, vola k’ dji rintere.
Et c’ est l’ fwin kel ratchesse savoz, dixhombrez vs !
Ô ! les crompires seront vite cûtes et l’ bouyon est presse dispoy ir… Ki loukîz vs la, sol gazete don m’ fi ?
Mi ? Oho, l’ eure do concert.
Nos î alans eshonne edon ?
Dji vou bén mi mame. Vinroz vs avou popa ?
Pocwè nén ; awè.
Çou ki m’ anoye, edon mi, c’ est k’ les Gårnir î seront. Torade edon m’ fi, Tonton m’ a vnou epronter m’ châle po poleur î aler… li sonk n’ est pus a mete, dit-st ele. (meprijhante) Kénès ptitès djins k’ c’ est çoula ! S’ i m’ faleut måy fé ene afwaire pareye, dji n’ sai çou k’ dji freu.
Pout on bén intrer ?
Awè m’ feye, intrez, intrez, i n’ a nole djinne.
Monsieu Porea, madame… (a Dadite) Dji so si djinnêye edon, vos nel sårîz måy croere…
Pocwè don ?
Mi mame, ki n’ a vormint pus nole tiesse, est vnowe torade vis epronter on châle, et-z end a-t elle on tot noû ki m’ popa lyi a dné po s’ fiesse ! Dj’ a stou si djinnêye cwand ele m’ a-st apris k’ elle aveut vnou cial… dji m’ dimande çou ki m’ mame frè cwand ele serè pus viye si elle est dedja si rovyisse asteure… Vorcial vosse châle, madame, escuzez m’ edon, et merci cwand minme savoz…
Ô ! ci n’ est rén d’ çoula… c’ n’ est rén d’ çoula…
Vos n’ avîz nén mezåjhe di vs presser si foirt po l’ rapoirter, dji l’ aveus dit a vosse mame : dji nel mete todi pus…
Årvey, mi feye, årvey… vosse popa est i rintré ?
Awè, mins il est co rsôrti.
Il est contin edon ?
Vos pinsez bén, il est tot sot di s’ colon.
Kimint ! est i rivnou dvins les pris ?
Vos l’ savoz bén edon (djesse da Emile) Oho, awè dê, c’ est vraiy, vos n’ è savoz rén.
Ô ! et bén c’ est d’ ene boune aweur po les longuès tapes.
Awè ; disk’ a pus tård. Årvey monsieu Porea, madame…
Årvey mi feye ; fjhoz des complumints e vosse måjhone !
Kéne pitite clapete !
Elle est bén binamêye… Elle esteut si djinnêye pôve pitite, ki dj’ a fwait e-n esprès do djåzer d’ colon…
Elle a tot l’ minme l’ air d’ aveur pus d’ oneur ki s’ mame.
Elle est djonne edon, li djonnesse est todi pus fire et pus vite djinnêye… Et ké novele, li dinner est i cût ?
Dji m’ va vey, dji vs houcrè.
C’ est ene bele pitite djonne feye savoz li ptite Meliye !
Awè… trovez vs popa ?
Awè savoz, elle a des ptits ouys ki blawtèt come deus ptitès stoeles…
Ô ! elle n’ est nén laide.
Et binamêye, dji croes ; ni pinsez vs nén ?
Binamêye, ô awè… (si ratrapant) i mel shonne do moens…
I vs el shonne edon ? (a pårt) C’ est todi bén çou k’ dji pinséve.
 ! vos estoz cial.
La, kî vola !
Et Dadite, wice est ele ?
Mi mame fwait s’ dinner.
Dji mel va cweri.
Pire, dimeure cial, ti va co l’ fé måvler.
Måvler ! Neni, i n’ a nou risse, i fåt k’ djel voexhe…
Il a ene pitite paye, i va co fé måvler vosse mame.
Pinsez vs k’ i soeye sô !
Nén sô, mins il est macasse…
I fåt k’ vos vnexhe, i n’ a pas a dire !
Bén låtchîz m’ po l’ amour di Diu, vos m’ alez fé do må.
Dadite, schoûtez on pô, ci n’ est nén po vs fé tourminter k’ dji vs a stou cweri e vosse coujhene.
Djans, ki voloz vs adon ?
Vos savoz k’ dj’ a bon cour ; si minme nos nos dispitans todi nos deus, çoula n’ vout rén dire, cwand on s’ dispite c’ est k' on s’ voet voltî. Dj’ a wangnî céncwante francs avou m’ colon… On colon d’ marke… tot çou k’ i gn a d’ bon…
Dji mete cénk francs dsu å prumî concours.
Djel mete divins cwénze djoûs a Sint-Bastopol… (a Dadite) Vocial on lite di cognak, dji vén vs dimander l’ permission del mete cial ; come dji vén tos les djoûs, nos l’ vudrans pitit a ptit avou Lambert, et vos m’ alez fé l’ plaijhi do boere on vere asteure avou mi po l’ sitrimer.
Et c’ est po çoula k’ vos m’ houkîz ! Dji n’ boe nole gote, nos alans dinner.
Bén çoula vs dinrè d’ l’ apetit.
Awè, djans boevans on vere.
Et vos ossu, djans mame, c’ est do cognak dê.
Et do ci ki plake ås coisses !
Djans mame, boevoz on vere, avou vosse fi !
Bén awè, djans, po vs fé plaijhi.
Oho, dji vén co d’ end aprinde ene ôte ! Savoz vs bén Dadite ki vos estoz-st ene souwêye, vos !
Vos l’ dijhoz.
Kimint ! Vos alez ouy å concert amon Ruth, et vos n’ dijhoz rén a bibi !
K’ est çki çoula vs pout fé, a vos ?
Çou k’ çoula m’ pout fé ? C’ est k’ dj’ î va ossu, et j’ai l’honneur, belle dame de vous engager pour toute la sîse…
Vos estoz seur k’ awè !
Nos dansrans-st on cwåré eshonne todi !
Dji n’ danse nén, dji so trop viye.
Nos dansrans ouy on cwåré eshonne ; alans, a vosse santé. (i boevèt) Dji so ouy tot al djoye et al nute nos dansrans.
Nos dansrans nos deus, edon mame !
Awè, awè, c’ est bon por vos, çoula.
I n’ fåt nén s’ fé pus vî k’ on est, Dadite ; schoûtez m’ consey, on dvént assez vite vî sins çoula vos m’ poloz croere. Et l’ veye est si coûte, ki c’ est l’ pus djoyeuzmint k’ i fåt l’ passer, tot s’ fjhant l’ moens d’ må d’ tiesse possibe.
 ! mins vos !
Mi, dji so todi djoyeus, c’ est vraiy, paski come dit l’ tchanson : li djoye c’ est çou ki nos fwait viker vî !
Po bén viker cial so cisse tere
I n’ si fåt måy fé do tourmint
Ç′ a todi stou petchî do haire
Et c’ est po çoula k’ dji n’ hai rén ;
Dj’ inme mi camaeråde come mi-minme
Dji lai tourner l’ monde come i va
Ås ôtes i n’ fåt nén prinde astinme
Dji n’ a d’ atincion k’ po ci-la (i mostere si vere)
Li gote ki m’ monte e l’ tiesse
Nos dene djoye et gaité,
Ça fwait rovyî l’ viyesse
Cwand nos estans cpagntés ;
Mi tofer dji dirè
Ki l’ peket
A-st on scret
Po mete nosse cour al fiesse
Cwand dji beu
Dji n’ såreu
Ôtrumint k’ do fé ’ne croes
So les mizeres ki dj’ voe.