Dji vleu esse libe. Libe come li vint, libe come les oujheas dins l’ cir.
C’ est po ça k’ dj’ a cwité li scole. Ti sins bén ! Todi a-z esse barboté paski dj’ aveu des grands tchveas u ene båbe come Ben Laden.
Mins adon, dj’ a stî houkî å Ptit Tchestea po fé m’ tins d’ sôdård. Dj’ esteu libe di rfuzer et fé obdjecteu, mins – va-z è vey pocwè – dj’ a moussî ås piyotes, ey esse evoyî e l’ Almagne.
Dji m’ î a télmint bén plai ki, èn an après, dji rsinéve avou zels. Portant, dji n’ esteu gote libe. Tofer ås ôres do caporå, do sordjant, di l’ addjudant, do captinne, do madjôr, do leutnant, do coronel, do djenerå. Mins i m’ avént metou come bateu d’ mene. Et la, dji m’ sinteu télmint libe cwand dji veyeu potchî ene tchedje di TNT, ki dj’ a dmoré avou zels cénk ans å long.
Disca l’ accidint.
Ene growe a tcherdjî et distcherdjî les missiles, ki n’ esteut nén bén asgurdêye, et ki vole so s’ panse – såf respet. Et mi dins l’ naçale, dijh metes hôt, ki plonke al tere come on moxhet so ene soris. Et s’ ritrover al clinike, les rnos coixhîs, cåzu achurnåve.
Libe di tuzer et d’ racatuzer.
Di tuzer ki, dins on metou payis, on n’ est waire libe, paski c’ est les politikîs ki decidèt did tot. « Dimorez reclôs e vosse måjhon ! Metoz vos ene muzlire sol grognon po n’ nén hagnî les djins ! ». Et hay vos nd åroz !
Ça fwait k’ dji m’ a dit : « Fijhans do politikî po, adon, esse libe di decider po ls ôtes. »
Dji voe k’ vos riyoz dins vos båbes. Vos advinez ddja kimint k’ dji va rtoumer so mes pates et forclôre.
Oyi, vos estoz dins l’ bon. Ca, mi, adon, cwand ki dj’ divna politikî, dji riya do gros des dints. Faleut fé plaijhi a tertos po k’ i vôténxhe por mi. Dj’ aveu des tchinnes et on bolet a tchaeke pî, co pé k’ a l’ årmêye.
C’ est po ça k’ dj’ a co candjî d’ mestî. Dj’ a divnou rcåzeu d’ walon. La, dj’ a divnou libe di dire çou ki dj’ vou, poy k’ i gn a pus nolu k’ est capåbe di m’ responde… e walon.
Tecse sicrît après des berdelaedjes avou Dimitri François, ki l’ diveut dire e l’ bate « On scrijheu on djheu » (Un auteur, une voix) da Annie Rak, mins ki n’ a nén stî ritnou dins les dijh meyeus ki passèt e l’ finåle.