Mes efans ! Les djins k' i gn a ddja. I nd a nén tant k' ça l' djoû del Grande Påke a grand-messe. Poûsse les djins on ptit pô ; nos waitrans di nos aler mete a l' intrêye do keur po vir passer l' particuyire avou s' bele twelete.
On dit ki s' pere lyi a bén acaté des belès lokes.
To sins bén ! Des djins k' ont bén l' tins – k’ ont bén l’ moyén, vou dj’ dire - come yeusses.
Tén ! Vo l’ la djustumint k' ele rintere på grand poirtå ; louke on pô come ele rilût; ele end a co pus k' po cénk cint-z uros so s' dos, alez ! Ouxh ! Come ele rote e frénçant s' cou ; on voet bén k' ele n' a måy sitî si bråve di s' veye va ! Louke on pô di n' nén poûssî insi, va, ti, ptit ropieu.
Bén vo t’ la bén, va, twè ! Cwè çki ti m’ freus co bén, hon ?
Çki dj' ti freu ? Bén asprouve todi d' rewoeyî m'-n efant, savoz, et vos voeroz çki dj' frè.
Cwè çki dji m' fote di t' moricot d' efant, hon, mi ? Ti n' aveus k' a l' leyî a t' måjhon.
Avoz djamåy veu èn afrontreye pareye, tinoz ? Asprovez co d' poûssî on côp et dji vos fote ene mamioufe so vo vizaedje come on pistolet.
Èn ti margaye nén insi a l' eglijhe, va, Madlon ! i gn a pont d' avance avou ces arsouyes la. Erwaite ké bea capea k' ele a so s' tiesse : di blanke soye, avou des plomes so s'-n' oreye come les cenes des grands moxhans k' on mostere a l' fôre.
Eyet in bea vwele ki lyi pind dvant s' vizaedje ; c’est do tune brosdé !
On dit k c' est l' fi Vraiy d' el rowe di Nimi ki lyi a discramyî ses tchveas, eyet ki lyi a metou on bea pingne al djirafe so s' tiesse.
Eyet l' bea motchoe d' foulård k' est loyî alintoû di s' goyî, hon !
Vos veyoz bén l' bele rôbe k' elle a so s' dos; di blanc taftas, edon ?
Way !
Ebén ! C' est m' sour Mareye-Flipe ki lyi a fwait ; elle a dvou fé cénk cwårts deus djoûs å long po l' awè fini.
Pinsez k' ele serè payeye a l' avnant ?
Azår k’ oyi : si des sfwaits ritchåds n' payèt nén l' salåre des ovrîs, kî çki l' payrè, hon ?
Hê ! la l' curé k' arive avou l' grand cler. Erwaite mu on pô come il ont l' air binåjhes.
A t' môde, hon ? c' est ene boune djournêye po yeusses, da; c' est todi å moins on côp d' deus cints uros po yeusses deus, alez !
Tolminme, ces curés la ont bén do bouneur po ça, savoz : cwand i n' ploût nén, i gote, po ces gayårds la.
Il est portant vraiy, tén : cwand ç' n' est nén on mariaedje, c’ est on batijhî; cwand ç' n' est nén on batijhî, c' est èn etermint ; cwand ç' n' est nén èn etermint, c' est ene feme ki s’ vént fé rbeni. Dji so d' bon conte po ça, savez ; si i n' årént fok des pratikes come nos, i n' wangnrént nén po s’ rispåmer l' goyî tos les djoûs.
Dji t’ croe bén ! Nozôtes cwand nos vnans a mori, on nos fote èn etermint å prumî estat, a set eures et dmey, avou l' dindin eyet l' croes ås araegniees. El pitit cler vos fåfile ça ttossu vite ki nosse taeyeu a fåfilé ene marone.
De quelle volubilité de langue sont donc pourvues ces personnes du sexe ! C'est un flux et reflux de paroles, de réflexions non interrompues, et que nul ne saurait contenir.
Cwè çki raconte, hon, ci la ? Ass comprins on mot di çk' il a dit, twè Dedefe ?
Nonna, m' feye ; dji n' sais nén si c' est do grek ou bén do flamind k' i nos a la bouté; i m' shonne portant ki c' est a nozôtes k’ i nd a.
Bén åy ! Dji croe bén ki c' est a nozôtes; ti n' as nén veu, hon ? I s' a rtourné sor mi, i m' fijheu ene seure mene come on capucin a l' langoneye.
Eyet mi, dj' a pinsé k' i m’ aléve avaler tote ronde. I m' fijheu deu iys come ene marcote e l’ coûtche.
Dji m' fote bén d' lu po ça, savoz ! Dji so ci po mes liårds tolminme ki lu.
Quel fatras ! quel jargon ininteligible ! Mins, madame, ne pourriez-vous, pour un instant, mettre un frein a votre loquacité ?
Dicwè, m’ fi ? Èn djåzîz vs nén d' ene madame, vos ? Si c' est a mi k' vos nd avoz, diu merci ! Oyi taiss ki dj’ so ene bele madame, avou on capotin å trôs !
Mins, ma chère…
Tchêr ! Dj' a costé ossu tchir ki vos, sins m' vanter. Polite a tchî dijh uros å curé, sins moti, cwand nos ns avans maryî a deus.
Mais, mon amie…
Vo-n amie ! Dji n' so nén amisse avou vos, da, mi. Dji n' vos conoxhe ni do cou, ni del tiesse. Vo-n amisse ! Ebén ! dj’ tel conseye, va, fi ! T' as do bouneur ki m'-n ome n' est nén cial : t' åreus yeu des tapes so t' gueuye.
Mins, ma fille, ce n' est pas…
Vo feye ! Dji n' so nén vo feye, veyoz bén ? Et dji n’ vôreu nén esse el feye d' on laid måle d' agaesse parey a vos. Vo les la totes !
Ma bonne, vous faussez le sens…
Boune, boune ! Dji n' so nén pus boune k’ i n' fåt : dmandez putoit a Polite, cwand i rvént l' dimegne a nouv dijh eures å niût avou ene boune tchike, tins k' dj' a sucî ene foye å coulot do feu e l' ratindant : dmandez lyi si dj' so boune: i vos dirè ké novele.
Mins, en dernière analyse, je ne sais vraiment de quelles locutions user pour vous interpeller.
Dicwè !? Uzêye, pelêye ! Ti t' fotes do monde, hin, valet ! Po vir èn uzé eyet on pelé, i gn a k' a t' raguider; erwaite tu ene miete : t' as la èn abit so t' dos, il est si raezé, k' on pû feré a glaece èn såreu ddja monter dsu.
Èn creye nén si hôt, Madlon; taleure les tchesse-tchén nos vont vni cayî foû d’ l' eglijhe, savoz.
Neni, mins ti n’ mi dirès nén, djans ! Ça s' melrè di vni traitî les djins d' uzêye eyet d' pelêye ; il a kécfeye tote ès gårdirôbe so s' dos sins saveur s’ ele est ddja payeye ; il a la ene tchimijhe ossu blanke k’ el hasse di påle ; dji so bén seure k' il a surmint shijh samwines k' ele n' a nén stî lavêye ; s’ ele sereut so l' moncea, dji nel vôreu nén ramasser. Fotou cråne sins liård ! Ti n' årès nén l' dierin avou mi, va ! Dji tel promete bén, mi.
Alans ! Vo ndè la assez; taleure el finixhmint do mariaedje arivrè, eyet to serès co todi la a t’ dispetroner; t' es trop vive, da, twè ! T' es la k' ti t' fwais do mwais sonk po des biyokes; fwais come mi : evoye lu s' laver a l' aiwe di pousse, il årè l' vizaedje clair.
Way ! va t' ezè t' laver avou t' morve, fieu ! T' årès l' vizaedje lujhant.
Hê la ! N’ avoz nén håsse di vos taire, hon, vozôtes ? On n' etind k' vos linwes dispu k' vos estoz roci.
Iva ! On s' tairè ; mins fwais putvite taire èç laid vizaedje di papî-maxhî la, tén, ki vént cial di traitî les djins d' uzêye eyet d' pelêye ! Come si on n' såreu nén dins ké-n ekipaedje k' il a vnou a Mont.
Comincîz todi pa taire vo linwe, savoz ! Paski dj' vos fote a l' ouxh, mi, come les bleus.[1]
Oyi, oyi. El djoû k' il a-st arivé a Mont, dji l’ a veyou rintrer pa l' poite di France ; il aveut fwait s' paket dins on pî d' tchåsse, eyet l' talon n' esteut nén co plin ! Di ç' tins la, i poleut bén fé l’ cou-d’-poerî, alez ; i n' åreu nén tcheyou grand tchoi foû d’ ses potches.
Taijhe tu, alans ; vo ndè la assez.
Way ! Dji so bén seure k' il a vnou å monde dins on tchestea, ki cwand on rostixheu on soret so l' greyî, ki l' cawe passéve a l' poite.
Mins, k' t' es pelante, al fén, po l' amour di Diu ! Ti n' as pont d’ ahote, ene feye ki ti cminces tes létaneyes.
Way ! Dji m' è rapele come d’ åjourdu : il aveut l' air si afamé, k' si on lyi åreut metou do boure so on bolet, il åreut hagnî ddins.
Ké mizere avou ti ! Tén waite bén ! La l' curé ki loye el mwin del feye Châze avou l' cene di s' galant.
Ebén bon ! i nel fåt nén si bén loyî, alez, m’ fi, ele ni pout må d' låtchî s' particuyî : ele est bén trop binåjhe di l' aveur.
Djel vou bén croere : si nos aréns ostant d' louwis d' ôr k'elle a uzé d' pwaires di solés a cori après, i n' est nén co seur ki no forteune èn sereut nén fwaite.
Eyet portant ti m' avouwrès ki l' tchén n' våt nén l’ colé endon ?
T' as bén råjhon : tén louke ! il est rodje come do sonk di navea.
Way ! Ti n’ direu in dzarteu d’ cimintire. El fostî a putete dedja stî boere ene canete so s' conte.
Il a ça d' grand : on pout co dire k' i sont sôre a sôre po ça : pask’ el feye Chôze n' est nén beacôp pu rodje ki lu.
On a bén råjhon d' dire ki l'amour est aveule. On pôrè bén marker troes djeus : el bea mariaedje eyet l’ bele.
Bintch ! Ké tchôze k' on a colé !
Bintch ! C' est ene pesse : i gn a po tchaire moirt ; ça ! i n' a nén d' bon Sint-Dnixh a vir des vesses pareyes a l' eglijhe, po epwezner les djins.
I fåt ki ci-la åye didjuné avou do tchet crevé, assuré !
Ci n' est nén mi, todi.
Fåt co vir : on dit todi k’ c' est l' prumî pårlant l' prumî vessant.
Way! I n' est nén vrai ! Ci n' est nén mi; sint purade èm-n espale, insi : ti voerès si c' est mi; erwaite a t' moricot, puvite : c' est motoit lu k' a schité dins ses faxhes.
Mannet ropieu ! Moutche les tchandeyes ki sont pindant a t' nez, ti frès co mî ! El' cou di m'-n efant est co pu prôpe ki t' vizaedje, måssî diåle !
Quel air méphytique on respire dans cette enceinte! il semble que cette lie plébéienne ait pris a tâche de vicier l'atmosphère ecclésiastike par ses émanations stercorales !
Bon ! La l' ôte ki s' è prind a les coråls, asteure : come si ces efants la è pôrént åk si on a fwait ene vesse dins l' eglijhe.
Dji so hode di t' dire di nel nén aschoûter. To voes bén k' i dvént sot, endon ? On nel comprind pus. Hê ! la l' mariaedje fwait ! La k’ il endalèt al sacristeye po s' rashire e redjisse. Dalans è abeye a l' poite, feye. Nos nos metrans dlé les carotches, po ramasser bråmint des brokes.
Ratind mu, Dedefe ! Èn cour nén si vite va ! Il est co tins.
Pî-note