Cwand la foidjreye a rexhou foû des bwès, il a falou do tcherbon d' fåde. On l' lome insi paski l' pus gros esteut fwait avou do bwès d' få (do bwès d' hesse). C' esteut ene dinrêye ki n' mankéve waire dins les bwès d' avår ci do tins do Moyinådje.
Li foidjreye demare po do bon. Les moennes bastixhèt les foidjes d' Ôrvå (payis d' Tchini). Les signeurs di Mirwå montèt les foidjes des Noûponts. Les mwaisses di foidjes golèt dins les bwès di hesses a grands côps, et on sôrtixh des bentêyes et des bentêyes di tcherbon d' fåde foû des bwès.
Po waitî di mete on halte-la å sacadjaedje des bwès pal fådreye, les Årtchiduks kimandèt e 1617 k' on n' pout pus dressî dipus d' ene moye di fåde pa dmey djournå d' bwès.
Ci lwè la ni valeut bén seur ki po les teres del Conteye do Lussimbork (Viance, Transene, Libin, Smu et Maissin pol Tere di Mirwå; et ossu Rdoû, Lesse et Setchri ki fjhént binde a pårt). Ele ni valeut nén po les teres di Sint-Houbert (Hatrivå, Pwès), ni pol dutcheye di Bouyon (Tchonveye, Ôpont, ene mitan d' Anloe).
A cåze des gueres et des mizeres (c' est l' sieke des måleurs), li foidjreye et li fådreye vicotèt putoit k' ele ni vikèt, pask' i gn a pupont d' ovrîs.
Li foidjreye riva et fwait si crexhinne. E 1765, les foidjes di Meliè ont golafé 12.000 coides di bwès. C' est parey dins l' resse do payis otrichyin.
Sol Tere di Sint-Houbert, l' abé Don Spirlet, ki s' vout afranki des moennes d' Ôrvå, monte les foidjes do Vå d' Pwès, et pu après, e 1771, li fornea Sint Mitchî.
Dins l' payis d' Lidje, e 1790, i gn aveut co 15 forneas, 13 foidjes, et 4 platinreyes.
Rimetou e rfondou do moumint li 23 d' avri 2024