C'estot a Ofagne, tins dou mwès d'octôbe.
Les oumes a pèr brès, les fames, anlvant 'ne rônbe,
Trouvint k' i f’jot tchônd — èt 'l avint rêzon.
On-z avot mètë, padrî ëne mwêjon,
Dëdins in courti bin raclôns, ëne vatche,
Chûr k'èle në saurot nnaler a damadje.
La vla don toute seûle — cë k'èle n'inmot ni…
Èle fwêt deûs trwâs cônps lë toûr dou courti.
Èlle êre grande èt mêgue, poy couleûr d'êrbe sètche,
L'ëy vif èt ardant, gueûle fine coume in bètch,
Les cônnes assez longues, lë vinte pëtot plat:
C'estot coume in ciêr, o vrêmant ! ç' vatche la.
Gn avot brâmin d' l'êrbe, èle plot-z a mwindji;
Ëne ôte l'aurot fwêt ; lîe s' met a sondjî…
Rin dë tout a wâr, pâs 'ne âme pou cauzer:
C'estot impossibe pour lîe d' s'amûzer;
Tandis k' së l' tchëmin, padvant la mwêjon,
Si on plot î aler, coume on-z aurot bon!
Mês lë staule êre clôns, les pônrtes estint clônses:
Pou polë sortë, lî falot oûte tchônze.
« Djë n' sauro, dit èle, traverser padzou
Pou-z aler ou tchmin; mais ça n' est ni tout:
Poucwè ni padzeu? Djë montro së l' twat
E pî, coume on dit dins certins patwas,
Dj' dësvalro padvant. Djë crwâs k' ça pët s' fwêre:
Coubin d' cônps k' dj' ê vû l' pére Mitchot k' î êre!»
Lë twat vnot fônrt bas : jësk'ou dzeû d' ses pates.
Sins minme s'avoyî, in bond coume ëne gate:
La l' dëvant k' î est. Èle pestële ëne miète,
Èt pî co in bond èt l' î vla tout nèt'.
Gn è bin kékes sëcayes k'ant sté a boukets,
C' è croké in pôn, mês nosse vatche î est!
Èt la vla ki monte, la têsse rëdressîe,
S'artant pa des côn in pôn, pou rwêtî.
Èlle estot binêje, èle wêtot au lon,
Èle rëniflot l'êr, ki sannot si bon…
La vla au mitan. Dzou ses pates, vla k' ça crake!
Èle wèt tout nwâr, èle sinte in chok a l'estoumak,
Ça s' dovêrt, èle plondje la têsse la prëmîre
Èt tëme a jnous au mitan doul poûssîre.
Èlle est la, stindëe, n' sét ni cwè ni kesse,
Avë 'ne cônne câssée èt ëne grète a l' fesse.
Cand ses ëys s'ant yë abitié ou nwâr,
Malgré la poûssire, èlle è polë wâr
K'èlle estot raclônse dë tous les costés:
Dins in staule si drole, jamwês 'le n'avot sté:
Gn avot k' pa la-hônt k'on plot wâr lë ciel,
Tout bleû, sins nëyadjes, èt les irondèles...
Nosse vatche mizêrot, èle së dmandot bin:
« U çkë dj' së ? Est ç' la fin dou monde ki vint? »
Ay! on vint, mês ç' n'est ni la fin dou monde :
C'est la fame k'è oyë yauk èt ki monte.
« Joûrdëdjë ! Ëne vatche! » crîe-t èle a s' sauvant.
Èle va outchî s'-n oume, tous les deûs rëvnant
Èt i compërnant l' mistêre des mistêres:
La vatche avot vnë « par la voie des airs ».
I fjant vnë des djans pou lèzî dmander
S'i n' counirint ni l' moyin d' la rtirer.
«'Le në saurot nnaler d' padû çk' k'ile dëvint,
Ni paus escaliers: i faut la tier ddins ! »
Dit i yink. « Tês’ të, dit i 'n ônte, t'es fôn !
I gn è k'a trawer lë mër assez hônt:
Djë la frans passer paddins la travûre:
In cônp la, èle sôntrè a l' gragne, c'est chûr.»
On trawe l'antrëfand, èt pou k' ça soye doûs,
Cand la vatche sôntrot, la k'on s' met tourtous
A stinde des fagots èt des djêrbes a l' gragne.
Dëvant la mwêjon, tous les cîs d'Ofagne
Ki savint l'afwêre cauzint èt riyint.
Monnée pa cink oumes, la nosse vatche ki vint.
Oudvant doul travûre, èle s'arète tout net;
La l' plantchi ki crake ! On la poûsse bin rèd
Èt la vla an bas. Les djans la rwêtint,
Èle rëwête les djans. Ses deûs ëys estint
Tout sbarés, sa pôve cônne câssée singnot,
Doul poûssîre, èlle a portot mwints kilos.
Mês 'lle êre fiére cand minme, a ratrant ou staule
D'awèr, mî k' les oumes, sins s' servë d'ëne chaule,
Monté dsë in twat èt rëvnë an bas.
Ké vatche ki s' vantrot d'in parey ecsplwat?
Li paskeye s' a dvou passer podbon å cmince des anêyes 1900; elle a minme diné on spot ås djins d' Ofagne: le vatches; li boket a dvou esse trossî pa ene djin a ç' moumint la, motoit on Picård ki boutéve å « Dictionnaire Général de la langue wallonne ». L' eplaidaedje pa Octave Picard date di 1971, mins si on waite l' ortografeye, li riscrijhaedje est dandjreus bråmint pus vî, å moumint k' on djåzéve do Feller, mins sins trop sawè kimint l' apliker. Li tecse, fourni pa Françoise Labbé ki provént d' Ofagne, a stî eredjistré pa Uzeu:Lucyin, dit pa Joëlle Mouzelard, di Tchonveye, e moes d' may 2020.